انسیه خزعلی: زن، زندگی، آزادی شعار اسلام و شعار انقلاب اسلامی است

معصومه ابتکار: زن، زندگی، آزادی با ملاک‌های کشور ما هم‌خوانی دارد

مناظره معصومه ابتکار و انسـیه خزعلی، شنبه‌شب در برنامه شیوه برگزار شد. در این جلسه دو نماینده از سوی دو جریان دعوت شده بودند. ابتکار به نمایندگی از جریان اصلاح‌طلب و زنانی که هوادار این جریان هستند و انسیه خزعلی به نمایندگی از دولت مستقر و اصولگرایانی که جریان را نمایندگی می‌کنند درخصوص اتفاقات پاییز امسال به بحث‌ و جدل پرداختند. محور سـخنان آنها روی شـعار زن، زندگی، آزادی بود و بحث دیگر آن دو، عدالت جنسیتی بود. گزارش این نشست را در ادامه می‌خوانید:

زن، زندگی، آزادی با ملاک‌های کشور ما هم‌خوانی دارد

ابتکار، معاون روسای‌جمهور دولت‌های اصلاحات و اعتدال در ابتدای ســخنان خود با یادآوری ۱۷ هزار زن شهید کشور به خانواده تمام کسانی که در دوران اخیر جان باختند، تسلیت گفت و تاکید کرد که «همه ایــن معترضان و منتقدان از مردم‌ایران و جوانان ما هستند. رهبر انقلاب و شهید سلیمانی نیز این دختران را فرزند خود می‌دانند.»

به گفته ابتکار باید برای انسجام داخلی به نسل جوان فرصت دهیم. اگر پس از فــوت خانم مهسا امینی یک عذرخواهی ســاده انجام می‌شد، این ماجراها طولانی نمی‌شد و اگر همتی برای اصلاح امور بود، این شـرایط به‌وجود نمی‌آمد.

معاون رئیس‌جمهور دولت پیشین با بیان اینکه‌جوانان می‌گویند ما تریبونی نداریم که صدای ما را بشنوند افزود: بخش‌های مختلف رسانه ملی باید باز شود تا مسائل جوانان و افرادی که اعتراض دارند، سخنانشان مطرح شود. این کار لازمه همدلی است، چون همه ما سوار یک کشتی هستیم.

وی اضافه کرد: وقتی می‌بینیم چنین رویدادهایی پیش‌ می‌آید مشخص می‌شود که از آرمان‌های انقلاب فاصله گرفته‌ایم. در این مناظره همچنین با بیان اینکه شـعار زن، زندگی، آزادی با ملاک‌های کشور ما هم‌خوانی دارد افـزود: آزادی یکی از مباحث مطرح در انقلاب اسلامی و مورد تاکید امام خمینی(ره) بود و این آرمان‌ها را به‌راحتی نمی‌توان از دست داد و فراموش کرد. اما چه مسائلی به وجود آمده که نســل جوان و اقشار مردم حس می‌کنند، آزادی مفهوم خود را در عمل از دست داده آن هم آزادی بیان و اندیشه. باید به این مسـائل توجه شود. او با ذکر برخوردها صورت گرفته، گفت: این شیوه برخورد نتیجه‌بخش نه بلکه مخرب است. مسائل فرهنگی مانند حجاب را نمی‌توان با سختگیری پیش برد. متاسفانه گوش شنوا نبود، عده‌ای کماکان بر طبل سختگیری در موضوع حجاب می‌کوبند و مسائلی را پیش آوردند. به امید اینکه یک روزی باشد که افراد به خاطر افکار و دیدگاه‌هایشان هزینه ندهند و زندان نروند، امیــدوارم به آرمان‌های اصیل انقلاب برگردیم. همه مردم ایران هستند. جوانان ما هسـتند. باید نگاه مادرانه به جوان و دختر معترض داشـته باشیم و فرزند خودمان بدانیم. جوانان به جایی رسیدند که معتقدند، آزادی مفهوم خود را در عمل از دست داده است.قانون اساســی آزادی را به رسمیت شناخته است. هم روح و روان جوانان را آسیب می‌زنــد و هم نتیجه‌بخش نیست. ما نمی‌توانیم مساله حجاب را قهری اجرا کنیم. عده‌ای مسائلی به وجود آوردند و در دوره اخیر هم سختگیری‌هایی ایجاد شد.

مفهوم زن، زندگی، آزادی در انقلاب نهادینه شد

در ادامه این جلسه انسیه خزعلی، معاون رئیس‌جمهور سیدابراهیم رئیسی نیز گفت: مساله سیاست‌گذاری مسائل زنان بسیار مهم است. زمان شاه آزادی زنان وجود نداشت، اسارت زنان بود. به زنان در زمان شاه نگاه ابزاری می‌شد. فضایی برای فعالیت و سلامت زنان در زمان شاه وجود نداشت.

ما مبانی خود را بر اسلام و اهل بیت گذاشته‌ایم و امام خمینی اولین کسی بود که مبانی را برای ما تبیین کرد تا مشخص شود چه خدماتی باید به زن ارائه شود و چه عملکردی داشته باشند. در نگاه ابزاری به زن در دوران قبل از انقلاب اسلامی از جمله صحبت‌های شاه که معتقد بود زنان توانایی آشپزی هم ندارند، نشان از نگاهی فرومایه به زنان است اما امام خمینی نگاه زیبایی بر مبنای عدالت و معنویت دارند که در بحث خانواده بر آن تاکید می‌کنند. در فضایی که برای زنان پاکی اخلاقی را تامین نمی‌کرد بلکه تهدید برای زنان بود، امام این فضا را برای زنان پاک و فراهم کرد، حتی زمینه برای حضور آنها را ایجاد کرد.

خزعلی در ادامه گفت: ما گاهی فریب می‌خوریم چون الفاظ را با معنی حقیقی به کار نمیبریم. تساوی زن و مرد به معنی دیدن حقیقت وجودی هر کدام اســت، به معنی دیدن مزیت‌های نسبی زن است تا در حق او ظلم نشود. تساوی غربی نه، عدالت بله. چرا به زن ترحم کنیم و احساس کنیم چیزی کم دارد؟ عدالت عین رسیدن به‌حق اســت و وقتی عدالت اجرا شــود، حق زن هم رعایت می‌شود. رهبر معظم انقلاب تاکید داشــتند که گاهی در خانه به زنان ظلم می‌شود و باید از این ظلم‌ها جلوگیری شود. در دولت سیزدهم و در همین راستا، دختران دهه‌هشتادی داریم در سفرهای استانی برخوردهای زیادی با آنها داریم تا راحت با آنها صحبت کنیم. حتی به دکتر جبلی گفتم فرصتی برای شنیدن حرف دختران وجود داشته باشد تا از نظرات آنها استفاده شود. زن، زندگی، آزادی، شعار اسلام و شعار انقلاب اسلامی است. مقام معظم رهبری می‌فرمایند زن هوای تنفس است.زن زندگی می‌بخشد و تعبیر ایشان آن است که زن باید از مردسالاری غربی آزاد شود تا هویت او به درستی تبیین شود.

شوراهای عالی بدون حضور زنان

مجری در ادامه سوال را مطرح کرد که چه اختلافی در دولت‌ها وجود داشته که مساله مهم زنان مورد اختلاف دولت‌ها شده است. تشخیص شــما از مساله زنان در ایران چیست؟

معصومه ابتکار در پاسخ گفت: از اول تقابلی با امام بود، در رابطه با زن مســلمان پیشرو؛ از زمانی که امام شــعارهای آرمان‌گرایی انقلاب اسلامی را تبیین کردند. امروز صحبت کردن بسیار دشوار شده و هنوز با آرمان‌های امام فاصله داریم. پیشرفت‌ها حاصل‌ شده اما نگاه‌های واپسگرایانه که با جبر می‌خواهد اصلاح قوانین را انجام دهد، وجود دارد. حتی شوراهای عالی تصمیم‌گیری مثل شورای نگهبان، مجلس خبرگان یا مجمع تشخیص مصلحت زنان حضور ندارند و نشــان می‌دهد ما با آرمان‌ها بسیار فاصله داریم. امام خانم مرضیه دباغ را به‌عنوان یکی از سـفرا فرسـتادند تا ۵۰ درصد نظر زنان باشد.

ابتــکار در ادامه بحث عالت جنسیتی را مطرح کـرد و گفت: عدالت جنســیتی، مالک برنامه ششم توســعه است،همه از جمله خانم دکتر خزعلی باید پایبند باشند تا عدالت اجرا شود. عدالت جنسیتی مخالفانی داشت در حالی که مجتهد و جامعه‌شناس آن را قبول داشتند و تایید می‌کردند. به ما تهمت زدند که شما سند ۲۰۳۰ را اجرا می‌کنید در حالی که تمام شئونات مدنظر اسلام در برنامه دیده شده بود. وقتی قانون اساسـی ما برای آموزش برابری می‌بیند، چرا ما حسـاس هستیم که در موضوع ورزش و آموزش یا بهداشت این برابری را در نظر نمی.گیریم. وقتی ما بر فرزندآوری تاکید می‌کنیم اول باید شرایط اقتصادی را فراهم کنیم. بدترین جنگ اقتصادی دولت دوازدهم بود اما این دولت با شعاری آمد که می‌تواند مشکلات را حل کند. ولی‌ تحقق عدالت جنسیتی سخت‌تر شد.

ابتکار تاکید کرد: جوانان دهه ۷۰ و ۸۰ شرایط‌ معترض هستند چون می‌خواهند خوب زندگی کنند. مگر اسلام نگفته که انســان زندگی تعالی داشته باشد. جوانان احسـاس درد می‌کنند و ۶۰ درصد می‌خواهند مهاجرت کنند.وقتی پیشــرفت‌ها از فضای ما حذف می‌شود چه جوابی باید به‌جوانان بدهیم؟ مگر می‌شود دولتی تمام تلاش دولت قبل را حذف کند؟ اینها جــوان را ناامید می‌کند. تقابل‌های سیاسی باعث می‌شود، جوانان ما ناامید شوند.

کشته‌سازی هم‌راستای اهداف غرب است

انسیه خزعلی در ادامه مناظره در پاسخ به ابتکار گفت: اینطور که خانم ابتکار گفتند درست نیست، ما وزیر زن هم در دورانی داشته‌ایم. افراطها در بسیاری مواقع موجب تفریط شده است. یکجانبه دیدن مسائل زنان موجب موضع‌گیری تفریطی شده در حالی که زنان نخبه زیادی داریم که باید به آنها توجه شود. در مورد عدالت جنسیتی باید بدانیم که مربوط به ۲۰ دســتگاه دولتی است. دولت قبل رصدی انجام نشد، شاخص‌ها اعلام نشد و ما در حال تکمیل این روند هستیم. 

عدالت هم برتر از برابری اســت، یعنی در عین برابری باید موضوعاتی رعایت شــود. گاهی اوقات استفاده نامناسب از عدالت می‌شود. امام می‌فرمایند ما می‌خواهیم زنان و مردان آزاد باشــند؛ ولی مصداق آزادی چیســت؟ آزادی خیلی خوب است اما تعبیر ما متفاوت است. با یک دروغ کشور را به آشوب کشیدند. بنابراین ما افراط‌وتفریط‌هایی داریم که موجب شــده جامعه ما دوقطبی شود.در موارد موضع‌گیری می‌کنیم که نباید. در موردی که کشته نشــده، اوضاع را داغ می‌کنیم و نام کشــته شدن را می‌بریم آن هم بر سر موضوعی که هنوز اثبات نشده. قبل اعلام نظر پزشکی قانونی به دشــمن اجازه و فرصت اظهارنظر می‌دهیم. شخصی زن خود را در حمام می‌کشد،حتی لفظی هم محکوم نمی‌کنیم اما مدتی بعد خودمان کشته‌سازی می‌کنیم. چرا این برخوردها را داریم؟ چرا در آبان از فرمانداری که دستور تیر داده،دفاع می‌کنیم و از کسانی که داعش‌وار، جوانان بســیجی و نیروی انتظامی ما را می‌کشد، دفاع می‌کنیم؟ باید تجدیدنظری در رویه‌ها شود. سفره‌ها کوچک شده اما چه کسی مقصر است؟ دولت ســیزدهم که تازه سر کار آمده او مقصر است یا دولت‌های قبلی؟ کشــور همسایه ما صددرصد تورم را تجربه کرده است. می‌گوییم جوانان می‌خواهند مهاجرت کنند، اما چه کسی مقصر این اتفاق است؟ دولتی که ۸ سال سر کار بود یا دولتی که تازه‌کار است؟ دکتر ابتکار شیخه‌المعاونین است و ۱۶ سال سر کار بوده‌اند؛ تصمیماتی گرفته‌اند و کارهایی انجام دادند و اینطور نیست که حاال بتوانیم دیگران را متهم کنیم. آنها بعد از چهار ســال می‌گفتند مشغول آواربرداری و ریل‌گذاری بودیم. ما سال دوم آواربرداری دولت قبل هستیم.

دولتی با نظرات استصوابی سر کار آمده است

معصومه ابتکار در اینجا پاســخ خزعلی را داد و گفت: مشــکل این است دولتی با نظرات استصوابی سر کار آمده است. با نظارت اســتصوابی یک طیف وسـیع را حذف کردند و بعد انتظار داشتند به بن‌بســت نرسند. کسی را باقی نگذاشتید برای رأی دادن اما چنان رد صلاحیت کردند که امکان انتخاب باقی نگذاشتند.

من در دوران اصلاحات مسئولیت داشتم اما حکومت یکدست نبود و حالا بهانه‌ای وجود ندارد. الان همه با دولت کنونی هم‌راستا هســتند و هیچ بهانه‌ای ندارند به‌جز نداشتن پشتوانه اجتماعی. مردم ما بسیار شریف هســتند و وقتی خشونت را دیدند، عقب کشیدند و فهمیدند کجا باید کنار بروند ولی جامعه را نمی‌بینید. جامعه را نمی‌بینند چون وامدار مردم نیستند،می‌گویند اینها که به ما رأی ندادند. صحبت کردن خیلی سخت اسـت. سال ۹۸ را نمیتوان مقایسه کرد با امروز.

بحث تیر روی مردم جایی مورد تایید نیست اما خیلی تفاوت دارد. در دولتی که همه قوا یکدست هستند مدیریت مساله نوعی است که در دولت آقای‌ روحانی دشواری‌های زیادی داشت. ما می‌دانیم دشمنی‌های بی‌حد استکبار غرب را اما راه تعامل هم بوده و مســیر تعامل هم رفتیم. اما رئیس‌جمهوری آن را به هم زد.اما باز هم راه باز شد. مردم انتظار دارند. هیچکس‌ مخالف اقتدار نظام نیست. یکی از موضوعات مهم اصلاحات و خلأهای قانون است، کاش این تلاش‌ها، اسناد دولت که حق مردم است، حذف نشــود. یکی از مباحث هم لوایح است چون مردم از قوانین احساس تبعیــض دارند و حس می‌کنند، قانون به حد کافی جوابگو نیست. حاکمیت هم همین نظر را دارد. مقام معظم رهبری در دیدار با زنان هم تصریح کردند که باید در مورد خشونت علیه زنان فکری‌شود که یکی از راه‌حل‌ها اصلاح فرهنگ است و بخشی هم مربوط به قانون قوی در موضوع خشونت است. لایحه حفظ کرامت و تامین امنیت زنان در برابر خشونت که با امضای آقای رئیسی و آقای روحانی تایید شد و لایحه در مجلس ماند و مجلس مدت زیادی آن را نگه داشت و وقتی اعلام وصول شد. اخیراً شنیدم برخی اصلاحات آن را تایید کردند. این مساله از موضوعات بسیار مهم است، چون مطالبه جامعه ایران است تا خشونت در بعد خانوادگی و اجتماعی حذف شود.

روحانی دل مردم را آتش زد و رفت

انسیه خزعلی در پاسخ به ابتکار بیان کرد: در مورد نماینده باید منصفانه برخورد کنیم. اگر می‌خواهیم معذرت‌خواهی شود در آبان هم عذرخواهی شــود. نه اینکه بگوییم من هم صبح جمعه فهمیدم تا دل مردم را آتش بزنیم. نمی‌شـود فرافکنی کنیم. چرا وقتی مردم اعتماد کردند و رأی زیاد بــود، کارها زمین ماند و امید مردم ناامید شد؟ چرا لایحه کرامت سال آخر به‌مجلس داده شد؟ در ۸ سال چه اتفاقی افتاد؟ نباید همیشــه مطالبه‌گر باشیم. ما برای یک نظام حرکت می‌کنیم و دشمن مشترک داریم و باید همراه باشیم و این نباشد که مانع حرکت قطار باشیم. یکی از موارد در شعارهای دولت قبل بیمه زنان خانه‌دار است. بیمه زنان روستایی دارای سه فرزند را این دولت تامین کرد که امیـد را در زنان خانه‌دار تامین می‌کند. آقا تاکید می‌کنند که تربیت نسل بی‌بدیل است و بر عهده زن است. باید ارزش زن را ببینیم و زحمت‌های او را جبران کنیم. آقا تعبیر کردند که خانم‌ها داوطلبانه وظیفه‌ای را در خانه بر عهده می‌گیرند. اگر جبران شود زنان بانشاط خواهند بود تا ضمن فعالیت مادری، فعالیت‌های علمی و تخصصی خود را ادامه دهد و انسان چندجانبه از نظر روحی و اجتماعی باشد.

عدالت جنسیتی مغفول ماند

معصومه ابتکار از او پرسید، عدالت جنسیتی که ۳۱ برنامه‌ای در استانها پیگیری شد چرا در دولت جدید متوقف ماند؟ انسیه خزعلی پاسخ داد: طبق اسناد کاری انجام نشده بود. اتفاقاً سوال ما این اسـت که در دوره قبل چه کاری انجام شد؟ قرار بود در برنامه ششم ۲۰درصد کاهش طلاق داشته باشیم اما ۸درصدافزایش داشــتیم! دولت فعلی می‌گوید زنان باید در همه شــوراها شرکت کنند و حتی در بحث زنان و خانواده حق وتو دارند.برخی قانون‌هایی که عملیاتی نمی‌شدند امروز عملیاتی شــده‌اند. مباحثی مثل دهه شصتی‌ها، چندقلوها، رتبه‌بندی معلم‌ها در سال اول دولت اجرایی شده. بیمه زنان شیرده، بیمه کودکان تا پنج ســالگی، بیمه ناباروری و ۶ میلیون بیمه سلامت شده‌اند. وقتی موفقیت‌ها را نگوییم و سیاه‌نمایی کنیم مردم ناامید می‌شوند. سند اولیه دولت قبلی مساله همجنس‌گرایی داشت و مــا این موارد را در آموزش تنظیم کردیم. در کنگره زنان تاثیرگذار از ۹۶ کشور زنان تاثیرگذار حضور داشتند و فعالیت خوبی انجام شد. چرا ما مشکلات خود را از بیرون حل کنیم؟ چرا زیرساخت آنجا نشد و ترک فعل کردیم؟ ســتاد ملی زن و خانواده در دولت قبلی معطل ماند بنابراین باید موفقیت‌ها را بگوییم و از سیاه‌نمایی پرهیز کنیم تا نشاط در جامعه افزایش پیدا کند.