سفارت اسرائیل در ترکمنستان افتتاح شد
امیرعباس نخعی؛ دبیر گروه جهان
اسرائیل اگرچه هنوز از تنش‌های داخلی نفس راحت نکشیده و به‌شدت سردرگم مسائل داخلی است اما نیم‌نگاهی نیز به غرب آسیا دارد، به آنجا که می‌داند سرنوشت سیاسی کشور به آن متصل است. از آنجا که آمریکا به تل‌آویو چراغ سبزی برای درگیری با ایران نشان نداده اما محتمل است این کشور مترصد به راه انداختن جنگی نیابتی هرچند محدود در منطقه غرب آسیا میان ایران اصلی‌ترین دشمنش با یکی از همسایگان است.
پس از عادی‌سازی روابط میان ایران و عربستان و پس از آن، سایر کشورهای عربی و آرام گرفتن تنش‌ها میان یمن و عربستان تنها گزینه اسرائیل برای نزدیک شدن به هدف خود، یعنی ایجاد جنگ نیابتی با ایران به‌عنوان بزرگ‌ترین کشور منطقه با قدرت نظامی بالا در خاورمیانه استفاده از حربه ایران‌هراسی و بهره‌جویی از اختلافات مرزی ارمنستان و آذربایجان است که ناخواسته تغییر مرزهای این دو کشور باعث بسته شدن راه ایران به ارمنستان و تغییر ژئوپولیتیک منطقه خواهد شد که به ضرر ایران است. از این‌رو، برآورده کردن نیازهای باکو و سینه‌خیز آهسته به سمت شمال ایران و خیزش در بناگوش بزرگ‌ترین قدرت منطقه در دستور کار تل‌آویو قرار گرفته است.
اسرائیل که تا پیش از این غیررسمی روابطی پنهانی با دو کشور آذربایجان و ترکمنستان داشت، حالا این روابط و اهداف آن را علنی‌تر می‌کند. اگرچه همکاری‌های اقتصادی و مسائل مربوط به آب در روابط دو طرف مورد توجه و دست‌مایه گسترش روابط قرار گرفته است اما وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان در نشست خبری با الی کوهن، وزیر خارجه اسرائیل با بیان اینکه در طول ۳۰ سالی که اراضی آذربایجان تحت اشغال ارمنستان بود، این کشور از تمامیت ارضی و حاکمیت آذربایجان حمایت کرده است، گفت: تل‌آویو در طول جنگ ۴۴ روزه قره‌باغ نیز از مواضع آذربایجان حمایت کرد. وی همچنین اضافه کرد: جمهوری آذربایجان هم‌اکنون عادی‌سازی روابط با ارمنستان را براساس به رسمیت شناختن متقابل تمامیت ارضی و حاکمیت دنبال می‌کند چراکه هیچ جایگزینی برای عادی‌سازی روابط دوجانبه وجود ندارد.
بایرام اُف مدعی شد: جمهوری آذربایجان، پس از پایان جنگ، اعلامیه سه‌جانبه آتش‌بس و برقراری صلح را در دستور کار خود قرار داده ولی ارمنستان این اقدام را با لفاظی تهاجمی تهدید می‌کند.
وی با اشاره به آغاز روند بازسازی در مناطق آزاد شده منطقه قره‌باغ از علاقه شرکت‌های اسرائیلی برای حضور در منطقه به‌خصوص تلاش در احداث «شهرهای هوشمند» استقبال کرد. اما این تمام برنامه‌های اسرائیل برای این بخش از منطقه نبود بلکه این کشور روابط غیرعلنی خود با ترکمنستان در شمال ایران را نیز علنی کرده و اقدام به گشایش رسمی سفارت کرد. سفر الی کوهن، وزیر امور خارجه اسرائیل به ترکمنستان پس از قریب به ۳۰ سال انجام شد. (شیمون پرز، نخستین مقام اسرائیلی بود که حدود ۳۰ سال پیش از اسرائیل به ترکمنستان سفر کرد.)
افتتاح سفارت اسرائیل در عشق‌آباد، نزدیک‌ترین حضور این کشور به مرزهای ایران است که پیش از آن ایران ناخرسندی خود از تشکیل این سفارتخانه به مرزهای خود را به اطلاع عشق‌آباد رسانده بود. به نظر می‌رسد اسرائیل، اگرچه چراغ سبز آمریکا برای انجام عملیات مستقیم در ایران را دریافت نکرده و خود به‌تنهایی توان انجام این کار را ندارد اما سینه‌خیز خود را به مرزهای ایران با هدف ایجاد تنش نزدیک می‌کند.
به‌رغم تلاش‌های اسرائیل ایران همچنان با داشتن متحدان قوی در کنار مرزهای اسرائیل دست بالا را در این توازن دارد و آنگونه که هر دو کشور آذربایجان و ترکمنستان اعلام کرده‌اند این تحولات روابط دوجانبه و همسایگی با ایران را تحت تاثیر قرار نخواهد داد.
نگرانی از تقویت نظامی ایران
این رقابت‌ها درحالی است که «تزاچی هانگبی» رئیس شورای امنیت داخلی رژیم صهیونیستی می‌گوید که روابط ایران و روسیه «بسیار نگران‌کننده» است و تل‌آویو تبعات این رابطه را در چند مورد می‌بیند. آن‌طور که فارس گزارش داده است، رئیس شورای امنیت داخلی رژیم صهیونیستی در گفت‌وگو با شبکه صهیونیستی «کان» گفت: «من معتقدم به‌رغم همگرایی ایران و (عربستان سعودی) شرایط برای روابط با عربستان بیش‌از‌پیش مهیاست.»
هانگبی مدعی شد: «سعودی‌ها تمایل دارند مساله یمن را پایان دهند و بهای آن مشروعیت‌بخشی به ایران است و این به ضرر ما نیست.» هانگی در ادامه با تکرار ادعای بی‌اساس همکاری تسلیحاتی ایران و روسیه در جنگ اوکراین افزود: «من نمی‌خواهم خیال‌پردازی کنم. روابط ایران و روسیه بسیار نگران‌کننده است و ما ابعاد این رابطه را در چند مورد می‌بینیم.» وی همچنین بیان کرد: «ایرانی‌ها از روس‌ها خواهند خواست که قدرتشان را تقویت کنند تا به اسرائیل آسیب برسانند و ما با روس‌ها در این خصوص در حال گفت‌وگو هستیم.»
دیدگاه خود را بنویسید